Fundacja Niemiecko-Polska ratuje polichromowany strop kościoła w Przywodziu

Do najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu naszego regionu należą średniowieczne kościółki wiejskie Jednym z nich jest kościół filialny p.w. Zwiastowania NMP w Przywodziu, parafia Żuków gm. Pyrzyce. Zbudowany z kamienia narzutowego i cegły na przełomie XV i XVI w. zachwyca smukłą gotycką sylwetą swego dachu. Od średniowiecza aż do 1945 r. pozostawał pod patronatem tutejszych właścicieli ziemskich z rodziny von Wedel. We wnętrzu przetrwały cenne pamiątki związane z tym starym pomorskim rodem. Ozdobiony herbami Wedlów i Schlippenbachów późnobarokowy, pochodzący z 1. połowy XVIII w. ołtarz ambonowy protestanckim zwyczajem mieścił w swej nadstawie korpus ambony, który dopiero w okresie powojennym został ustawiony osobno. Pięknym zabytkiem sztuki baroku jest również rzeźbione w drewnie epitafium zmarłego w 1721 r. Fryderyka Wilhelma von Wedel. Barokowe formy wyposażenia znalazły swe uzupełnienie w późniejszej o sto kilkadziesiąt lat neobarokowej polichromii stropu. Składają się nań zwoje bujnej akantowej wici, przedstawienia Baranka Bożego i krzyża otoczonego koroną cierniową oraz stosowne napisy. Podobne dekoracje zdobiły niegdyś wnętrza licznych wiejskich kościołów na Pomorzu – dziś strop w Przywodziu należy do obiektów niemal unikatowych.
Niestety stan zachowania stropu sprawiał iż do niedawna pod znakiem zapytania stało dalsze jego istnienie. Spróchniałe końcówki belek, deski zawilgocone i toczone przez owady, polichromia zabrudzona i zeszpecona brunatnymi zaciekami – oto stan, który zastał ks. proboszcz Mirosław Gębicki obejmując parafię w Żukowie. Duszpasterz, który spędził dwadzieścia lat swego życia pracując wśród polonii w Australii nie zawahał się podjąć nowego zadania – jakże trudnego w warunkach ubogiej popegeerowskiej wsi. Zaczął od remontu dachu aby powstrzymać dalsze zniszczenia. Prace udało się zrealizować dzięki pomocy Gminy Przelewice, środkom Unii Europejskiej (z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich), Urzędu Marszałkowskiego oraz wsparciu ze strony mieszkańców wsi. W dalszym etapie wzmocniono konstrukcję stropu i odrestaurowano barokowe epitafium. Najtrudniejszym zadaniem okazała się konserwacja stropu. Umożliwiła ją współpraca z Niemiecko-Polską Fundacją na rzecz Kultury i Ochrony Zabytków (Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz), nawiązana za pośrednictwem historyków sztuki – państwa Doroty Bartosz i Macieja Słomińskiego oraz pani dr architekt Beaty Makowskiej. Zaangażowanie dr Makowskiej oraz życzliwa pomoc przedstawiciela Fundacji, dr Petera Schabe sprawiły, iż kościół w Przywodziu, jako pierwszy obiekt na Pomorzu Zachodnim został objęty dofinansowaniem Fundacji. Uzyskane od niej środki oraz dotacja Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wystarczyły, aby w sierpniu 2010 r. rozpocząć wstępną konserwację stropu. Powierzono ją firmie pana Tadeusza Makulca ze Szczecina. Zdemontowane deski stropu zostały zaimpregnowane, a warstwa malarska odpowiednio zabezpieczona. Na przyszły rok planuje się drugi etap prac, po którym polichromia odzyska swą dawną świetność. Fundacja zapewniła środki na dalszą konserwację stropu, jednak potrzebny jest również odpowiedni „wkład własny” ze strony polskiej. Ksiądz Gębicki liczy na dotacje od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a także z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego i Starostwa Powiatowego w Pyrzycach. Od instytucji tych zależy czy całe – na naszym terenie pionierskie – przedsięwzięcie zakończy się sukcesem, czy też okaże się „niewypałem” i powodem wstydu wobec sąsiadów zza Odry. Udane przeprowadzenie konserwacji stworzy możliwości dalszej współpracy z Fundacją i pozwoli na przywrócenie blasku kolejnym „perełkom” dawnej sztuki w naszym województwie. Zaś w Przywodziu dopiero po ukończeniu prac nad stropem możliwa będzie restauracja pozostałych zabytków – przede wszystkim wspaniałego ołtarza i korpusu ambony.
Maciej Słomiński